Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2016

ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΒΑΝΤΖΗΣ ΧΩΣΕΨΗ

Χρήστος Νταβαντζής: εννιά δεκαετίες συνεπής στο δρόμο του αγώνα

Γράφει ο Βασίλης Κρίτσας //
Ούτε μία, ούτε δύο. Εννιά δεκαετίες…
Τόσα είναι τα χρόνια που καλύπτει το αυτοβιογραφικό (και όχι μόνο) βιβλίο του Χρήστου Νταβαντζή, που οργανώθηκε έφηβος στο ΚΚΕ και παραμένει μάχιμος στις γραμμές του, σαν ακούραστος έφηβος, ως τις μέρες μας.
Κι αν ο λόγος για τη χτεσινή εκδήλωση ήταν όσα επέζησαν στη μνήμη του και μετέφερε στο βιβλίο του, αυτοί που παρέστησαν χτες, απέτισαν ένα μικρό φόρο τιμής στο συγγραφέα, αλλά και σε όλους όσους επέζησαν από αυτήν τη δρακογενιά. Που δεν είναι απλοί επιζώντες, αλλά μαχητές και νικητές της ζωής, που την έχουν πάρα πολύ αγαπήσει και τη γέμισαν με τον αγώνα τους, ακόμα κι αν αυτός δε δικαιώθηκε από το αποτέλεσμα.
aithoysa
Μια εκδήλωση που έμοιαζε και αυτή κατά κάποιον τρόπο με την πολυκύμαντη διαδρομή του τιμώμενου προσώπου: αντιμετώπισε αντικειμενικές δυσκολίες (ένα τεχνικό πρόβλημα με το μικρόφωνο) αλλά κατάφερε να τις υπερβεί και να φτάσει στο στόχο της, κερδίζοντας τα διακόσια σχεδόν άτομα που έδωσαν το “παρών” στη ζεστή και φιλόξενη αίθουσα του κινηματογράφου “Αλκυονίς”.
Πολλά τα κεφάλια με άσπρα ή αραιά μαλλιά, από τις μεγαλύτερες ηλικίες. Αλλά παρούσες ήταν κι οι νεότερες γενιές συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, την προοπτική και την υπόσχεση πως θα συνεχίσουν τον αγώνα των ηρωικών ζευγάδων που φεύγουν ένας-ένας από το προσκήνιο.
Μεταξύ άλλων παραβρέθηκαν κι οι εξής: ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και συντοπίτης του συγγραφέα από την Κυψέλη (Χώσεψη) Άρτας. Η βουλευτής του ΚΚΕ και δημοσιογράφος Λιάνα Κανέλλη. Η υποψήφια βουλευτής του ΚΚΕ και πρώην βουλευτής με το ΔΗΚΚΙ, Βίκυ Αράπη-Καραγιάννη. Ο Παντελής Τάτσης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συνταξιούχων (ΠΟΣ)-ΟΑΕΕ. Η Νομική Γλυνάτση, Γραμματέας της ΚΟΒ Νέου Κόσμου του ΚΚΕ. Ο Χρήστος Λαναράς, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων Τζουμερκιωτών. Ο Κώστας Τάτσης, πρόεδρος παραρτήματος ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Νέας Ιωνίας. Ο παλιός δημοσιογράφος του Ριζοσπάστη, Γιώργος Μουσγάς. Και εκπρόσωποι του ΔΣ της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας.
ai8oysa
Στο σύντομο άνοιγμα, ο επιμελητής του βιβλίου και συνεκδότης του Ατέχνως, Νίκος Πουρναράς, καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους και συνέδεσε τη μέρα και το θέμα της εκδήλωσης με την επέτειο των παραμονών της απελευθέρωσης της πρωτεύουσας από τον ΕΛΑΣ, το 1944, και της εκτέλεσης του μεγάλου επαναστάτη, Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, από ένα δειλό ένστολο του στρατού της Βολιβίας, με την καθοδήγηση της CIA.
tsintzilonis
Ο Χρήστος Τσιντζιλώνης, πρόεδρος της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, στην εισηγητική του παρέμβαση μίλησε για τη γνωριμία του με το συγγραφέα, το πόσο εύκολα διάβασε μονορούφι το βιβλίο του χάρη στο ενδιαφέρον θέμα του, και πόσο πολλά στοιχεία επέζησαν στη μνήμη του Χ. Νταβαντζή, για μια τόσο σημαντική περίοδο: το έπος της Αντίστασης και την τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ, που τόσο συκοφαντήθηκε από εχθρούς και “φίλους”. Ένα βιβλίο πολύτιμο για τους νέους που θέλουν να μάθουν την ιστορία του τόπου τους, της Χώσεψης, της ευρύτερης περιοχής των Τζουμέρκων και όχι μόνο. Στο τέλος προλόγισε και τον επόμενο ομιλητή, τον Κώστα Μαραγκουδάκη, που “είναι κατά δύο χρόνια νεότερος από τον 90χρονο σχεδόν Χρήστο Νταβαντζή” (ή μήπως ανάποδα);
maragoudakis
Ο Κ. Μαραγκουδάκης, πρόεδρος του Ιδρύματος Περίθαλψης Ηλικιωμένων «Το Σπίτι του Αγωνιστή», μίλησε πιο αναλυτικά για το βιβλίο, μνημονεύοντας τις δεκάδες μορφές που περνάνε μέσα από τις σελίδες του: τον Άρη Βελουχιώτη (που αποκαλούσε τον έφηβο τότε σύνδεσμο του ΕΛΑΣ, Χ. Νταβαντζή, “χελιδόνι”), τον Ηπειρώτη φωτογράφο Κώστα Μπαλάφα, το δάσκαλο Κώστα Μπόση (που στάθηκε καθοριστικός στη διαμόρφωση της συνείδησής του), τον ηρωικό δάσκαλο Γ. Βαγενά, τον αδικοχαμένο φοιτητή Καραμπούλα, και τους μαχητές του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ που γνώρισε και συμπορεύτηκε μαζί τους: από τον Δ. Φλούδα, που δολοφονήθηκε άνανδρα από ΕΔΕΣίτες μέχρι τον Θ. Παλιούρα (Ζαλοκώστα), και τα αδέλφια του που έπεσαν στο πεδίο της μάχης.
Αναφέρθηκε επίσης σε άλλες κομβικές στιγμές που σημάδεψαν τη ζωή του Χρήστου Νταβαντζή: τις περιπέτειες στο στρατό (όπου αρνήθηκε σθεναρά να πολεμήσει στην Κορέα), τη δράση του σε συνθήκες παρανομίας, την καθημερινή σύγκρουση με τον ασφαλίτη της γειτονιάς, την πορεία του ως οδοντοτεχνίτης, τα ταξίδια του στις χώρες του σοσιαλισμού.
Μικρές και μεγάλες ψηφίδες που συνέθεσαν μια ζωή τίμια, καθαρή και δύσκολη, μα γι’ αυτό ακριβώς τόσο όμορφη.
poyrnaras
Ο Νίκος Πουρναράς μίλησε μετ’ εμποδίων, τεχνικής φύσεως (συμβαίνουν αυτά σε… ζωντανές εκπομπές, όπως είπε κι ο ίδιος αστειευόμενος) αλλά από καρδιάς και με αναπόφευκτα προσωπικό τόνο για τον μικρό το δέμας, αλλά γίγαντα στην ψυχή Χρήστο Νταβαντζή. Που δε γράφει από τη ζεστασιά της πολυθρόνας του, αλλά ενεργός στον αγώνα, ανήκοντας στη σπάνια κατηγορία των (κατά Μπρεχτ) πιο δυνατών, που παλεύουν για πάντα. Δε γράφει για να θίξει υπολήψεις και ονόματα, αλλά για να αποτυπώσει όσα έζησε, χωρίς φτιασιδώματα, δίνοντας παράλληλα ένα πολύτιμο εργαλείο ενάντια στον καλλιεργούμενο αντικομμουνισμό και τη θεωρία των δύο άκρων. Κι αυτή είναι η ιδιαίτερη αξία ενός βιβλίου που έρχεται να προστεθεί ως μαρτυρία στις πολλές γραμμένες κι άγραφες ιστορίες χιλιάδων αγωνιστών.
Ο Ν. Πουρναράς αναφέρθηκε αναλυτικά και με εκτενή αποσπάσματα από το βιβλίο, στους σημαντικότερους σταθμούς αυτής της 90χρονης πορείας: τα δύσκολα παιδικά χρόνια, όπου ο συγγραφέας βίωσε τη φτώχεια, την πείνα και το θάνατο του μικρού του αδελφού (που η μάνα του απλοϊκά απέδωσε στην… αμαρτία του πατέρα να φάει τυρί ημέρα Τετάρτη). Το ξέσπασμα του πολέμου, τη συγκρότηση των πρώτων αντάρτικων ομάδων, τις μάχες, την αυτοάμυνα απέναντι στους “εθνικόφρονες”, την απόπειρα δολοφονίας του από τους ΜΑΥδες, τη διαφυγή του στην ανωνυμία της πρωτεύουσας, στη καρότσα ενός φορτηγού γεμάτου ελιές. Και μετά, το Απριλιανό πραξικόπημα (που δεν ήταν επανάσταση, γιατί αλλιώς θα ήταν κι αυτός μέσα σε αυτό).
Πάντοτε ακολουθώντας τη συμβουλή του Άρη στο βουνό, που έλεγε πως “όταν δε φοβάται κανείς, πάντα τα καταφέρνει”. Κι ο Χρ. Νταβαντζής δε φοβήθηκε και δε λύγισε ποτέ, ακόμα κι όταν οι επίδοξοι δολοφόνοι του του ζήτησαν να σκάψει το λάκκο του και να ξεγυμνωθεί, για να τον πετάξουν αργότερα (ντυμένο) σε μια χαράδρα, όπου ένα μικρό ξυλαράκι καρφώθηκε στο μάτι του και τον συνόδευε σαν παράσημο για μισό περίπου αιώνα, ώσπου να υποβληθεί σε εγχείριση.
nomiki
Ακολούθησε ένας σύντομος χαιρετισμός από τη γραμματέα του στην ΚΟΒ του Νέου Κόσμου, Νομική Γλυνάτση, και δυο λόγια για το βιβλίο του, που καλύπτει το πιο σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του λαού μας, ιδίως τη δεκαετία του 40′, που δεν αποτελεί μόνο ιστορική μνήμη, αλλά και πείρα από την οποία αντλούμε διδάγματα, από την ηρωική δράση αλλά και τις ανεπάρκειες του λαϊκού κινήματος. Μια περίοδος κορύφωσης της ταξικής πάλης, όπου οι απλοί άνθρωποι μετατρέπονταν σε ήρωες. Και τέτοια είναι κι η περίπτωση του Χρήστου Νταβαντζή, που ανδρώθηκε και διαμορφώθηκε ως προσωπικότητα μέσα στους αγώνες, και δίνει μέχρι σήμερα ακούραστο “παρών”, αποτελώντας παράδειγμα για τα κομματικά μέλη και τους νεολαίους.
Η εκδήλωση έκλεισε με το συγγραφέα, φανερά συγκινημένο, να διαβάζει δυο λόγια με τις απαραίτητες ευχαριστίες. Πριν και μετά την εκδήλωση έγραφε όρθιος (κι ακούραστος) για πολλή ώρα αφιερώσεις στα αντίτυπα του βιβλίου του, πιάνοντας πρόθυμα κουβέντα σε όσους έρχονταν να τον συγχαρούν και να ανταλλάξουν δυο λόγια μαζί του. Το βιβλίο βρισκόταν στο αίθριο του κινηματογράφου και σχεδόν… ξεπούλησε, ενώ στην κεντρική αίθουσα, πριν ξεκινήσει η εκδήλωση, προβάλλονταν διαφάνειες με εικόνες από το 70σέλιδο φωτογραφικό παράρτημα της έκδοσης, με τη μουσική υπόκρουση αντάρτικων τραγουδιών.
vivlio
Τις επόμενες μέρες στο Περιοδικό μας θα δημοσιευτούν οι εισηγητικές παρεμβάσεις της εκδήλωσης.

ΟΙΚΟΔΟΜΟΣ - ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΑΤΕΧΝΩΣ