Το γεφύρι της Πλάκας, ο θρήνος στο Τζουμέρκο, η ΜΚΟ και η
«αναστήλωση»
"Ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΑΝΟΙ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ…
Όταν σωριάζεται ένας γίγαντας, όταν κείται πια νεκρός, τότε αποκαλύπτεται το μέγεθός του! Αιωνία η μνήμη του…
Και τα ανθρωπάκια -αναστηλωμένοι του κόμματος αρμόδιοι- πασχίζουν για τον πλούσιο κατά τ’ άλλα νεκρόδειπνο. Στιγμιαία η μνήμη τους" Σπύρος Μαντάς
«Μιὰ πίκρα εἶν᾿ ἀμίλητη,
μιὰ πίκρα εἶν᾿ ἀξήγητη,
μιὰ πίκρα μεγάλη,
ἡ πίκρα ποὺ εἶν᾿ ἄσβηστη» Κ. Παλαμάς
μιὰ πίκρα μεγάλη,
ἡ πίκρα ποὺ εἶν᾿ ἄσβηστη» Κ. Παλαμάς
Θρηνούν οι Τζουμερκιώτες, οι Ηπειρώτες, οι Έλληνες…
Το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας (επί του Αράχθου), το σημείο κάθε Τζουμερκιώτικης αναφοράς.
Το καμάρι των Τζουμέρκων. Δεν υπάρχει πια…
Έπεσε θύμα της σφοδρής και παρατεταμένης νεροποντής που έπληξε την Ήπειρο και ενταφιάστηκε(1 Φεβρουαρίου 2015) στον υγρό του τάφο, στον Άραχθο…
Το ιστορικό γεφύρι, έμφορτο ηρωικής ιστορίας, θρύλων και παραδόσεων, αλλά και θαυμαστής τοπικής αρχιτεκτονικής, κτισμένο το 1866 από τοπικούς μαστόρους με πρωτομάστορα τον Πραμαντιώτη Κώστα Μπέκα και τοπικά υλικά μέχρι το 1913 ήταν το σύνορο μεταξύ της ελεύθερης με τη σκλαβωμένη Ήπειρο.
Επρόκειτο για το μεγαλύτερο μονότοξο, (άνοιγμα τόξου 40,20 μέτρα και ύψος στο κέντρο 21 μέτρα), γεφύρι στα Βαλκάνια. Εκεί λειτουργούσε το τελωνείο της Ελεύθερης Ελλάδας με τη σκλαβωμένη Ήπειρο και εκεί έγινε, στις 29 Φεβρουαρίου 1944, η συμφωνία της Πλάκας - Μυρόφυλλου ανάμεσα στον ΕΔΕΣ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΚΚΑ και των εκπροσώπων του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και της Ελληνικής Στρατιωτικής Διοίκησης, του Αμερικανού ταγματάρχη Ουάινς και του Βρετανού συνταγματάρχη Γουντχάους.
Η βροχή που έπεσε ασταμάτητα από το πρωί του Σαββάτου (31/1/2015) και στους τέσσερις Νομούς της Ηπείρου δημιούργησε σοβαρά προβλήματα σε ολόκληρη την Ήπειρο στις υποδομές, καταστροφές σε καλλιέργειες σε κτηνοτροφικές μονάδες. Η αποκορύφωση ήταν η καταστροφή του γεφυριού.
Μέγιστη και ανείπωτη η συμφορά!
Εμείς, που μεγαλώσαμε, εκεί στο ποτάμι, και που το νιώθουμε ως το μόνιμο σύντροφό μας, που ταξιδεύει στους αιώνες και στις εποχές σιγομουρμουρίζοντας στο ήρεμο διάβα του.
Που παίξαμε και μπλατσιαρίσαμε στα βάθρα της γέφυρας και μας νανούρισε ο δυνατός απόηχος κάποιας κατεβασιάς του Αράχθου.
Εκεί, όπου, στο γεφύρι, κάτω από τα βαθύσκιωτα πλατάνια, όχι μόνο ονειρευτήκαμε, αλλά και πλάσαμε φυλλωσιές ονείρων!
Αυτό μόνο νιώθουμε.
Γύρισα στὰ ξανθὰ παιδιάτικα λημέρια,
γύρισα στὸ λευκό της νιότης μονοπάτι,
γύρισα γιὰ νὰ ἰδῶ τὸ θαυμαστὸ παλάτι,
γιὰ μὲ χτισμένο ἀπ᾿ τῶν Ἐρώτων τ᾿ ἅγια χέρια.
Τὸ μονοπάτι τὸ ᾿πνιξαν οἱ ἀρκουδοβάτοι,
καὶ τὰ λημέρια τὰ ᾿καψαν τὰ μεσημέρια,
κ᾿ ἕνας σεισμὸς τὸ ᾿ρριξε κάτου τὸ παλάτι,
καὶ μέσ᾿ στὰ ἐρείπια τώρα(…)
ἀπομένω παράλυτος· Κ. Παλαμάς
Κι αυτό μόνο μπορούμε να πούμε:
Ο Άραχθος, το γεφύρι και η «εθνική μας δόξα»
«Ολίγον κατωτέρω εκ της φάλαγγος Ραφταναίων βιαίας, ως και από εξακοντιζούσης ποταμώδους πηγής, εξόδου του Αράχθου διασκελίζει αυτόν υπερήφανος μονότοξος λιθίνη γέφυρα, θαυμάσιον έργον εμπείρου και αρχιτεκτονικής εμπνεύσεως, εντοπίου -εκ Πραμάντων- Αρχιμάστορα.
Το υπέροχον τούτο έργον φέρον το όνομα της ιστορικής « Πλάκας» υπενθυμίζει εθνικήν μας δόξαν, παλαιοτέραν μεν την Μάρκου Μπότσαρη, Γώγου και Κουτελίδα, κατόπιν δε και των Θεοδ. Γρίβα και Κωνστ. Κωττίκα». Νικ. Χ. Παπακώστα, Ηπειρωτικά, Αθήνα 1967, σελ. 257.
Πίστευε ο μέγας αυτός Τζουμερκιώτης και διαλαλούσε την εθνική μας δόξα. Πού να φανταστεί ότι θα άλλαζαν άρδην τα πράγματα. Η εθνική δόξα απαιτεί καταρχάς έθνος. Το έθνος, εθνική συνείδηση. Τη συνείδηση δηλαδή που «συνέταξαν» οι πρόγονοί μας με αγώνες, θυσίες και ποταμούς αίματος.
Την «εθνική συνείδηση» θα την προσδιόριζε ο μπάρμα Γιάννης ο Σκαρίμπας-αν ζούσε-, ως ευρώ.
Τα πράγματα είναι χειρότερα. Εθνική συνείδηση δεν υπάρχει. Ποτάμια, γεφύρια και συνειδήσεις θα τα πνίξει, όχι η φύση -αυτή τη δουλειά της κάνει- αλλά η ανυπαρξία οικολογικής, πολιτιστικής και ιστορικής συνείδησης.
Ό,τι δημιούργησαν οι πρόγονοί μας με κόπο, πόνο, αίμα και θυσίες όλα αυτά γίνονται θυσία στον βωμό της αλλοπρόσαλλης «ουδετερότητας» και αδιαφορίας για τον εθνικό μας πλούτο.
Και εθνικός πλούτος είναι οι άνθρωποι, τα μνημεία της ιστορίας μας, η πολιτιστική μας κληρονομιά και η εθνική μας συνείδηση.
Θα το κατανοήσουμε κάποτε; …
Το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας (επί του Αράχθου), το σημείο κάθε Τζουμερκιώτικης αναφοράς.
Το καμάρι των Τζουμέρκων. Δεν υπάρχει πια…
Έπεσε θύμα της σφοδρής και παρατεταμένης νεροποντής που έπληξε την Ήπειρο και ενταφιάστηκε(1 Φεβρουαρίου 2015) στον υγρό του τάφο, στον Άραχθο…
Το ιστορικό γεφύρι, έμφορτο ηρωικής ιστορίας, θρύλων και παραδόσεων, αλλά και θαυμαστής τοπικής αρχιτεκτονικής, κτισμένο το 1866 από τοπικούς μαστόρους με πρωτομάστορα τον Πραμαντιώτη Κώστα Μπέκα και τοπικά υλικά μέχρι το 1913 ήταν το σύνορο μεταξύ της ελεύθερης με τη σκλαβωμένη Ήπειρο.
Επρόκειτο για το μεγαλύτερο μονότοξο, (άνοιγμα τόξου 40,20 μέτρα και ύψος στο κέντρο 21 μέτρα), γεφύρι στα Βαλκάνια. Εκεί λειτουργούσε το τελωνείο της Ελεύθερης Ελλάδας με τη σκλαβωμένη Ήπειρο και εκεί έγινε, στις 29 Φεβρουαρίου 1944, η συμφωνία της Πλάκας - Μυρόφυλλου ανάμεσα στον ΕΔΕΣ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΚΚΑ και των εκπροσώπων του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και της Ελληνικής Στρατιωτικής Διοίκησης, του Αμερικανού ταγματάρχη Ουάινς και του Βρετανού συνταγματάρχη Γουντχάους.
Η βροχή που έπεσε ασταμάτητα από το πρωί του Σαββάτου (31/1/2015) και στους τέσσερις Νομούς της Ηπείρου δημιούργησε σοβαρά προβλήματα σε ολόκληρη την Ήπειρο στις υποδομές, καταστροφές σε καλλιέργειες σε κτηνοτροφικές μονάδες. Η αποκορύφωση ήταν η καταστροφή του γεφυριού.
Μέγιστη και ανείπωτη η συμφορά!
Εμείς, που μεγαλώσαμε, εκεί στο ποτάμι, και που το νιώθουμε ως το μόνιμο σύντροφό μας, που ταξιδεύει στους αιώνες και στις εποχές σιγομουρμουρίζοντας στο ήρεμο διάβα του.
Που παίξαμε και μπλατσιαρίσαμε στα βάθρα της γέφυρας και μας νανούρισε ο δυνατός απόηχος κάποιας κατεβασιάς του Αράχθου.
Εκεί, όπου, στο γεφύρι, κάτω από τα βαθύσκιωτα πλατάνια, όχι μόνο ονειρευτήκαμε, αλλά και πλάσαμε φυλλωσιές ονείρων!
Αυτό μόνο νιώθουμε.
Γύρισα στὰ ξανθὰ παιδιάτικα λημέρια,
γύρισα στὸ λευκό της νιότης μονοπάτι,
γύρισα γιὰ νὰ ἰδῶ τὸ θαυμαστὸ παλάτι,
γιὰ μὲ χτισμένο ἀπ᾿ τῶν Ἐρώτων τ᾿ ἅγια χέρια.
Τὸ μονοπάτι τὸ ᾿πνιξαν οἱ ἀρκουδοβάτοι,
καὶ τὰ λημέρια τὰ ᾿καψαν τὰ μεσημέρια,
κ᾿ ἕνας σεισμὸς τὸ ᾿ρριξε κάτου τὸ παλάτι,
καὶ μέσ᾿ στὰ ἐρείπια τώρα(…)
ἀπομένω παράλυτος· Κ. Παλαμάς
Κι αυτό μόνο μπορούμε να πούμε:
Ο Άραχθος, το γεφύρι και η «εθνική μας δόξα»
«Ολίγον κατωτέρω εκ της φάλαγγος Ραφταναίων βιαίας, ως και από εξακοντιζούσης ποταμώδους πηγής, εξόδου του Αράχθου διασκελίζει αυτόν υπερήφανος μονότοξος λιθίνη γέφυρα, θαυμάσιον έργον εμπείρου και αρχιτεκτονικής εμπνεύσεως, εντοπίου -εκ Πραμάντων- Αρχιμάστορα.
Το υπέροχον τούτο έργον φέρον το όνομα της ιστορικής « Πλάκας» υπενθυμίζει εθνικήν μας δόξαν, παλαιοτέραν μεν την Μάρκου Μπότσαρη, Γώγου και Κουτελίδα, κατόπιν δε και των Θεοδ. Γρίβα και Κωνστ. Κωττίκα». Νικ. Χ. Παπακώστα, Ηπειρωτικά, Αθήνα 1967, σελ. 257.
Πίστευε ο μέγας αυτός Τζουμερκιώτης και διαλαλούσε την εθνική μας δόξα. Πού να φανταστεί ότι θα άλλαζαν άρδην τα πράγματα. Η εθνική δόξα απαιτεί καταρχάς έθνος. Το έθνος, εθνική συνείδηση. Τη συνείδηση δηλαδή που «συνέταξαν» οι πρόγονοί μας με αγώνες, θυσίες και ποταμούς αίματος.
Την «εθνική συνείδηση» θα την προσδιόριζε ο μπάρμα Γιάννης ο Σκαρίμπας-αν ζούσε-, ως ευρώ.
Τα πράγματα είναι χειρότερα. Εθνική συνείδηση δεν υπάρχει. Ποτάμια, γεφύρια και συνειδήσεις θα τα πνίξει, όχι η φύση -αυτή τη δουλειά της κάνει- αλλά η ανυπαρξία οικολογικής, πολιτιστικής και ιστορικής συνείδησης.
Ό,τι δημιούργησαν οι πρόγονοί μας με κόπο, πόνο, αίμα και θυσίες όλα αυτά γίνονται θυσία στον βωμό της αλλοπρόσαλλης «ουδετερότητας» και αδιαφορίας για τον εθνικό μας πλούτο.
Και εθνικός πλούτος είναι οι άνθρωποι, τα μνημεία της ιστορίας μας, η πολιτιστική μας κληρονομιά και η εθνική μας συνείδηση.
Θα το κατανοήσουμε κάποτε; …
Μια
φωνή αγανάκτησης «εις ώτα μη ακουόντων». Χρόνια τώρα. Απαξάπαντες οι «αρμόδιοι»
«πασχουσιν» από οξύτατη βαρηκοΐα. Όχι, το γεφύρι της Πλάκας δεν το γκρέμισε η
κατεβασιά του Αράχθου. Το γεφύρι «πήγε» από την αδιαφορία τούτων ή εκείνων,
υπεύθυνων και ποτέ υπόλογων της συντήρησης, διατήρησης και προβολής της όποιας
πολιτιστικής κληρονομιάς μας.
Και να
ήξεραν τι πα να πει πολιτισμός; Πού να καταλάβουν ότι ο πολιτισμός είναι η νίκη
κατά των αδυναμιών του ανθρώπου. Γι’ αυτό και οι πολιτισμένοι:
«...φκιάνουν εκκλησιές,
φκιάνουν και μοναστήρια φκιάνουν και πετρογιόφυρα για να περνάη ο κόσμος...»
Το ποτάμι έζεψαν, οι Τζουμερκιώτες, να
περάσουν, να ενώσουν και να ενωθούν, να χαιρετήσουν οι μεν τα περήφανα και
ατρόμητα Τζουμέρκα, οι δε τα αδέλφια τους, να συμπονέσουν και να ευχηθούν…
Το ποτάμι έζεψαν, να περάσουν για άλεσμα
τα γεννήματα και δίδαξαν πως το φιλότιμο
δεν μπορεί κανείς να το αλέσει στο μύλο
της όποιας επικοινωνιακής σκοπιμότητας.
Κι
ακαρτέρει, κι ακαρτέρει… Ώσπου οι από δω
ελευθερώθηκαν… Και επικοινωνούσαν με τα αδέλφια τους, περνώντας τον Άραχθο και
μεταφέροντας καημούς και σκέψεις, κλαυθμούς και πλανταγμούς, όνειρα και ελπίδες
για τη λευτεριά. Το ποτάμι ένωνε τον Άραχθο και παράλληλα ατσάλωνε τη λεύτερη ψυχή τους.
Και
ήρθε για όλους η πολυπόθητη λευτεριά! Εκεί πάνω στη γέφυρα οι Τζουμερκιώτες τη
γιόρτασαν και εκεί θεμέλιωσαν για τα καλά την ελευθερία τους. Ήξεραν και γι’
αυτό τη βομβάρδισαν οι Γερμανοί. (Σώθηκε από τους Γερμανούς… την έφαγαν οι
σιαταναραίοι!).
Τζουμερκιώτικο,
πανεθνικό, οικουμενικό σύμβολο!
Ποιος/α
και με ποιο μυαλό, και με ποιο ήθος θα υπηρετούσε σύμβολα;
Χρόνια τώρα ο πολιτισμός
είναι υπό εκποίηση, η σκέψη υπό διωγμό, η παράδοση υπό βιασμό και η
αρχιτεκτονική υπό καταποντισμό. Τα πάντα υπό πώληση!
Γενικώς πουλάμε. Επί του “οικοπέδου” που
ονομάζεται Ελλάς, τα πάντα πωλούνται. Βουνά, ποτάμια και ρεματιές, λαγκάδια και
ρυάκια, υψώματα και ζάβατα, οροσειρές και καραούλια, θάλασσες και νησιά, δρόμοι
και μπιστούρες, κτήρια, απόσκια και ρουπάκια, ακροθαλασσιές και ρυάκια,
σχολεία και παράδοση, ιστορία και πολιτισμός. Το είπαμε και το ξαναλέμε:
«Διεμερίσαντο τα ιμάτιά της εαυτοίς
και επί τον ιματισμόν της έβαλον κλήρον»
ή κάπως διαφορετικά: «λάβετε φάγετε»
«Διεμερίσαντο τα ιμάτιά της εαυτοίς
και επί τον ιματισμόν της έβαλον κλήρον»
ή κάπως διαφορετικά: «λάβετε φάγετε»
Ποιος
να σκεφτεί, να προγραμματίσει, να μεριμνήσει, όπως ήταν το γεφύρι της Πλάκας;
Γενικός ο κανόνας. Ποτάμια,
γεφύρια και συνειδήσεις θα τα πνίξει, όχι η φύση -αυτή τη δουλειά της κάνει-
αλλά η ανυπαρξία οικολογικής, πολιτιστικής και
ιστορικής συνείδησης.
Ό,τι
δημιούργησαν οι πρόγονοί μας με κόπο, πόνο, αίμα και θυσίες όλα αυτά γίνονται
θυσία στο βωμό της αλλοπρόσαλλης «ουδετερότητας» και αδιαφορίας (ημών) για τον
εθνικό μας πλούτο.
Και εθνικός πλούτος είναι οι άνθρωποι, τα μνημεία της ιστορίας μας, η
πολιτιστική μας κληρονομιά και η εθνική μας συνείδηση.
«
Εδώ μια επισκευή της προκοπής δεν μπορούν να κάνουν και θα ζωντανέψουν ένα
τέτοιο έργο; Κάλλιο λοιπόν ένας αξιοπρεπής θάνατος, παρά καραγκιοζιλίκια. Το
κάθε λαϊκό έργο είναι ένα και μοναδικό. Το όποιο του αντίγραφο καταντάει κιτς.
Η μαζική παραγωγή είναι ίδιο του καιρού μας, όχι του 1866». Σοφές κουβέντες. ..
Άδειασαν τα σπίτια και τα δέντρα. Τα πουλιά
δεν έχουν πού να καθίσουν. Όλη τη μέρα
περνάνε οι γυρολόγοι. Τους μάθαμε.
Ψεύτικα υφάσματα, ψεύτικα κοσμήματα.
Γιάννης
Ρίτσος
Όχι,
το γεφύρι δε θα γίνει αιτία να «μοστράρουν» μερικοί την αφεντομουτσουνάρα τους.
Δεν
το επιτρέπει τουλάχιστον η Τζουμερκιώτικη αξιοπρέπεια….
Όταν
το έφτιαχναν οι Τζουμερκιώτες δεν υπήρχαν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ).
Σήμερα-μπορεί
να το δούμε κι αυτό-, όσοι «αγωνίστηκαν» να το θάψουν, να μεταβάλλονται σε σωτήρες… Η ΤΕΡΝΑ
ανταποκρίθηκε θετικά στην έκκληση του κ. Περιφερειάρχη Ηπείρου… Θα
χρηματοδοτήσει «την ανακατασκευή ή αναστήλωσή του!!!»…
(Από την επιτόπια επίσκεψη της Όλγας Γεροβασίλη.
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστος Σπίρτζης
ακολουθώντας ενημερώνεται υπευθύνως από «αρμόδια» πρόσωπα)
Το απόλυτο κενό, έξω
και μέσα μας
ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΟΥΜΠΟΥΡΟΣ
