ΚΑΝΕΛΛΗ

Η ατζέντα

Το... πρωταγόρειο θεώρημα, αφού σ' αυτόν το αποδίδει ο Πλάτωνας, «πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος» (όπου χρήματα, διαβάζουμε πράγματα) είναι το πιο κοινόχρηστο διαστρεβλωτήρι - εργαλείο της πολιτικής επικοινωνίας. Στις μέρες μας δε, που η άποψη και ο άκριτος υποκειμενισμός μπορούν να θριαμβεύουν στα περίπλοκα και πολλαπλά μέσα επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης, οτιδήποτε μπορεί να χαρακτηριστεί ατομικώς αληθινό και να κυριαρχήσει σ' ένα άθροισμα ομοίων, το οποίο όμως διαμορφώνεται όπως οι κύκλοι στο πέταγμα μιας πέτρας σε σχεδόν ακίνητα νερά. Το γεγονός ότι όλοι κραυγάζουν περί αντικειμενικής θεώρησης των πραγμάτων, ακόμα και οι μόνιμοι λάτρεις του δόγματος «έτσι είναι εφόσον έτσι νομίζω», αφήνει παγερώς αδιάφορες μάζες παγιδευμένες στην... πετριά.

Ετσι, ένας πολιτικός σύγχρονος οφείλει να πολιτεύεται μες στον ανταγωνιστικό αστικό πολτό, καθορίζοντας την... ατζέντα. Ξένος όρος, αλλά απολύτως κατανοητός σε σχεδόν όλες τις γλώσσες του κόσμου. Αρκεί η εκτόξευση μιας λέξης - σήματος, που μπορεί να χωράει τόσες ερμηνείες όσες οι παραλήπτες της και η δυναμική των ομόκεντρων κύκλων της ατζέντας. Παρασύρει ακόμα κι αυτούς που καμώνονται ότι ξέρουν πώς παίζεται το παιχνίδι, και νομίζουν ότι αυτοκαθορίζουν τη στάση τους, ενώ στην πραγματικότητα την ετεροκαθορίζουν με βάση την ατζέντα, σε κάθε γύρισμα της σελίδας της. Τα πρόσφατα παραδείγματα με λέξεις όπως μνημόνιο, δημοψήφισμα, σκάνδαλο, μακεδονικό, όπως άλλωστε παλιότερα αλλαγή, πάμπερς, διαπλοκή κ.λπ., είναι η σκανδάλη που τραβιέται μαζικά, στα τυφλά. Και σηκώνεται τέτοιος αχός - ατμός - σκόνη (πείτε το όπως θέλετε), που μόνο όταν κατακαθίσει, διακρίνεται «ποιος έμεινε όρθιος» και «ποιανού η μούρη έφαγε χώμα».

Το πεδίο μάχης τώρα, πάντα περί κάποια μορφή εξουσίας, διαμορφώνεται στην πραγματικότητα από την ατζέντα. Προσοχή, η μαζικότητα στο τράβηγμα της σκανδάλης όχι μόνο δεν αποκλείει, αλλά επιβεβαιώνει το ένα κέντρο απ' το οποίο εκπορεύεται η διαταγή. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, όταν το κέντρο είτε υποτιμηθεί είτε κρυφτεί, πίσω από τα ευκολάκια θεωριών συνωμοσίας.

Ο Αλέξης Τσίπρας έμαθε τους κανόνες του παιχνιδιού ταχύρρυθμα, μέσα σε μια δεκαετία. Μοσχαναθρεμμένος στον ενσωματωμένο, κατά τη φύση του συστήματος, οπορτουνισμό και επιλέγοντας για να επιπλεύσει την ευρωπαϊκή αριστοκρατία των ιδεολόγων του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», για να εφαρμόζει με αριστερό πρόσημο και με μυριάδες δεξιά εύσημα, αυτό που αφασικά ως ελπίδα (- πετριά) αναδείχτηκε για να αντιπαλέψει. Και πέτυχε. Συγκόλλησε, έστω και με ανίερες συμμαχίες, τις συνιστώσες σε κόμμα. Πούλησε την υποταγή του στις ανάγκες των καπιταλιστικών καιρών ως ωριμότητα. Εσυρε στην εποχή των δεινοσαύρων ή ώθησε να συρθούν εμβληματικές προσωπικότητες της αριστεράς, της δικής του ή και των άλλων. Εξηγεί τα λάθη του και ουδέποτε απολογείται. Παίζει την ατζέντα μόνο με τις φιγούρες και τους αριθμούς που έχει η τράπουλα, χαρτιά πενήντα δύο συν δύο μπαλαντέρ. Ο ένας απ' τη δεξιά κι ο άλλος απ' την αριστερά, ηρακλείς του στέμματος, που του επιτρέπουν να μετασχηματίζεται σε μικρό Μακρόν, που εξασφαλίζει θέση στο τραπέζι της Ευρωλέσχης, ακόμα και με δανεικά, δολάρια, γιουάν, αν χρειαστεί και μπιτ-κόιν.

Για τα πρόσωπα της εξουσίας το «πάντων χρημάτων» αντικειμενικά αποτυγχάνει, όταν το πρόσωπο πάρει τη μορφή της πέτρας - πετριάς, ξεχνώντας ότι οι κύκλοι σχηματίζονται πάντα στα ακίνητα και ποτέ στα αναβράζοντα νερά. Κι αυτό το πρόβλημα το λύνουν εκόντες - άκοντες οι διαφορετικοί βαθμοί αντοχής στο βρασμό...

Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 18-2-2018